Sợi spandex là gì, đặc điểm ra sao, có nguồn gốc như thế nào và ứng dụng để làm gì? Các loại sợi spandex? Chất lượng sợi có liên quan như thế nào đến vải may mặc? Dành 2 phút để đọc bài viết dưới đây giúp bạn có thêm kinh nghiệm khi tìm mua vải thun nhé!
Xem thêm: Địa chỉ bán sợi spandex các loại chất lượng giá tốt
1.Tổng quát về sợi spandex
So với hiểu biết của mọi người về sợi cotton hay sợi tơ tằm thì sợi spandex là gì hẳn ít người biết. Thế nhưng trên thực tế rất nhiều sản phẩm may mặc hay đồ gia dụng lại có liên quan đến spandex. Phần dưới đây là tổng quan các thông tin về sợi co giãn phổ biến nhất này.
Sợi spandex là gì?
Spandex là tên viết tắt của sợi polyurethane, một loại sợi đàn hồi. Loại sợi này được ra đời vào những năm 50 của thế kỷ 20 và cho đến nay ngày càng được ứng dụng rộng rãi hơn.
Theo phương pháp kéo sợi, spandex được sản xuất bằng nhiều cách khác nhau: kéo sợi khô (khoảng 90%), ép/đùn nóng chảy, kéo sợi ướt, kéo sợi phản ứng. Quy trình kéo sợi của spandex khá phức tạp và chúng tôi sẽ đề cập ở một bài viết riêng.
Sản phẩm sợi spandex có các loại là sợi nguyên chất (sợi trần) và sợi phủ (sợi phủ khí, sợi bọc cơ/sợi xoắn).
Ba loại sợi về cơ bản khác nhau về nguyên tắc xử lý và đặc tính cấu trúc. Do đó, việc sử dụng và hiệu suất dệt của chúng cũng khác nhau
Các tên gọi khác nhau của spandex
Trong tiếng Anh sợi spandex là spandex yarn, spandex là đảo ngữ của từ Tiếng Anh khác, có nghĩa là 'giãn nở', chỉ đặc tính của sợi.
Trong tiếng Việt nó được gọi là sợi đàn hồi, sợi thun mặc dù cũng có những chất khác có cùng đặc điểm (cao su).
Tùy theo từng nhà sản xuất mà tên thương hiệu của loại sợi spandex sẽ khác nhau: Thương hiệu Lycra (Invista), Elaspan (Invista), Creora (Hyosung), Dorlastan (Asahi), Radici Spandex (Radici Group),...
2.Đặc điểm chung của sợi spandex
Các tính chất chính của sợi spandex bao gồm các đặc điểm về độ đàn hồi, độ bền kéo đứt, tỉ lệ hấp thụ độ ẩm,... Cụ thể như sau:
- Độ đàn hồi cực tốt: giãn dài hơn 500% - 700%.
- Tỷ lệ thu hồi đàn hồi tốt: Hiệu suất phục hồi đàn hồi 97% khi kéo dài 200%; rút lại hơn 99% khi kéo dài 50%.
- Độ bền đứt: là 4,41-8,82cN/tex (0,5-1.Og/denier).
- Tỷ lệ hấp thụ độ ẩm: từ 0,3% đến 1,2%.
- Khả năng chịu nhiệt: từ 95-150°C và việc bảo quản trong thời gian ngắn sẽ không làm hỏng sợi.
- Xơ cháy chậm và tạo thành cặn sền sệt sau khi đốt.
- Hiệu suất nhuộm tốt, có thể nhuộm nhiều màu.
- Kháng axit và kiềm tốt, không bị ẩm mốc.
- Có thể tẩy trắng.
Để sợi spandex đạt được chất lượng tốt thì trong quá trình sản xuất sợi phải đặc biệt chú ý đến độ căng cuộn, độ bền đứt, độ giãn đứt, độ tạo hình, độ bám dầu, tỷ lệ thu hồi đàn hồi, v.v.
Đây cũng chính là những vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng vải dệt, đặc biệt là dệt kim.
3.Ứng dụng của spandex
Spandex có ứng dụng trong nhiều lĩnh vực cần có sự đàn hồi của vật liệu:
- Sản xuất các loại vớ/tất khác nhau, găng tay
- Trang phục thể thao, thể dục nhịp điệu, đồ bơi
- Sợi dệt vải áo sơ mi co giãn nhẹ
- Đối với vải crepe và vải co giãn và các loại vải liền kề
- Trang phục mong muốn có sự thoải mái và vừa vặn: hàng dệt kim, quần trượt tuyết, áo khoác chơi gôn, tã lót dùng một lần, dây thắt lưng, dây áo ngực,...
- Quần áo nén: ống phẫu thuật, ống hỗ trợ, quần xe đạp, quần áo nền
- Quần áo định hình
4.Sợi trần spandex (Spandex Bare) là gì?
Sợi trần còn gọi là sợi nguyên chất 100% spandex, spandex tinh khiết, hoặc sợi spandex không tráng phủ. Nó có thể có các màu sắc trắng thô, đen, màu tùy thuộc nhà sản xuất.
Đặc tính sợi là mạnh mẽ và bến, có sức căng rất lớn, kháng axit và kiềm, kháng nấm mốc và sâu mọt.
Dtex (khối lượng tính bằng gram của 10.000 m sợi dài) có nhiều mức: từ 15D, 20D, 30D, 40D, 70D; 105D, 140D, 210D, 280D; 420D, 560D, 840D,...
Trong quá trình sản xuất, nó được kiểm tra liên tục theo đúng tiêu chuẩn và thông số kỹ thuật. Sợi có cấu trúc chặt chẽ, chắc chắn, dẻo dai; không có mối nối, mối cuộn hoặc bị đứt do ma sát,...
Ứng dụng
Nó có thể được sử dụng trực tiếp trong các loại vải dệt kim như đan ngang, đan dọc, ren và thường không được sử dụng trực tiếp trong vải dệt thoi.
Với vải spandex trần thường được dùng làm lõi khi kết hợp với các sợi khác (nylon, polyester).
Trong sản xuất vải dệt kim, chủ yếu là 22-78 Dtex. Sản xuất đồ lót cao cấp, bộ đồ bơi, tất, băng y tế, ruy băng,...
5.Sợi bọc spandex là gì?
Sợi bọc Spandex là loại sợi hỗn hợp, với cấu trúc spandex kéo thành lõi và bên ngoài là vỏ được quấn từ các loại sợi khác nhau. Sợi vỏ có thể là Polyester, Nylon, Viscose,..
Sợi phủ bên ngoài quay liên tục và quấn trên lõi spandex được kéo ra với tốc độ không đổi và xoắn. Sợi này dệt vải cho kiểu vải rất sắc nét và phẳng.
Sợi kéo lõi có thể đan hoặc dệt sợi thành các loại vải khác nhau cho sản phẩm cuối cùng. Ví dụ như sản xuất vớ, vải dệt kim tròn, áo len, vải dệt thoi, hàng may mặc liền mạch, quần jean, ...
Phân chia sợi bọc theo lớp gồm có: sợi bọc đơn và sợi bọc kép.
Sợi spandex bọc đơn
Tên tiếng Anh đầy đủ là Single covered yarn (SCY). Đây là phương pháp phủ sợi spandex theo cách truyền thống, sử dụng sợi spandex làm lõi và bọc bằng các loại sợi dài filament như nylon, polyester, rayon, v.v.
Sợi trần spandex được sử dụng có thông số từ 10 denier - 840 denier.
Có thể chia thành hai loại xoắn là xoắn S và Z. Trong đó xoắn Z trong vải co giãn còn tất và đồ lót có thể sử dụng cả xoắn S và Z.
Loại sợi phủ này mỏng hơn; Khả năng phục hồi tốt hơn.
Sợi spandex bọc kép
Sợi bọc kép tên tiếng Anh đầy đủ là Double covered yarn (DCY). Đầu tiên sợi spandex trước tiên được bao phủ bằng sợi Polyester hoặc Nylon DTY theo dạng sóng xoắn ốc có độ xoắn chữ S.
Sau đó, trên cùng, sợi này lại được bao phủ bằng Polyester hoặc Nylon DTY theo dạng sóng xoắn ốc có độ xoắn Z.
Với 2 lớp xoắn được hình thành bên ngoài và sợi cuối cùng có mô-men xoắn bằng không. Bảo vệ tốt nhất cho lớp lõi spandex; vải mềm và mịn.
6.Sợi spandex phủ khí là gì?
Sợi phủ khí tiếng Anh là Air-jet covered yarn (ACY). Loại sợi này sử dụng khí nén áp suất cao tạo thành tác động cùng lúc lên sợi phủ ngoài và sợi spandex (cùng được kéo) để tạo liên kết nhịp nhàng trong sợi.
Vải dệt từ sợi này cho cảm giác mềm và mịn.
Sợi phủ khí có ưu điểm là rẻ hơn sợi phủ cơ đơn (SCY) và năng suất cao.
Phần trên là các thông tin tìm hiểu sợi spandex là gì, phân loại, đặc điểm, ứng dụng của spandex trong ngành dệt may. Hy vọng bạn có được cái nhìn rõ nét hơn về loại sợi rất phổ biến để tạo ra các loại vải co giãn nói chung.
Chúng tôi sẽ còn tiếp tục Chủ đề về Sợi spandex trong các bài viết tiếp theo. Mời bạn đón đọc!
Xem thêm: Danh sách nhà cung cấp sợi rayon giá tốt
.jpg)
