Sợi polyester là gì, được làm từ chất liệu gì? Quy trình sản xuất sợi ra sao và đặc điểm của loại sợi này như thế nào? Ưu điểm, hạn chế và ứng dụng của sợi polyester? Các loại sợi polyester phổ biến trên thị trường hiện nay,... Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp các thông tin cơ bản để bạn tham khảo về loại sợi phổ biến hàng đầu trong ngày dệt may hiện nay.
1.Sợi polyester là gì?
Sợi polyester là một dạng sợi tổng hợp, được sản xuất từ nguyên liệu thô có nguồn gốc từ gốc dầu mỏ và than đá.
Nguyên liệu thô được sử dụng phổ biến chính là nhựa ethylene phthalate (nhựa PET). Theo đóm nhựa PET được xử lý để kéo thành sợi với độ mảnh, mỏng, để có thể xoắn, dệt,... tạo nên vải hay các thành phẩm khác nhau từ sợi.
Sợi polyester là vật liệu phổ biến vào những năm 1960. Sau đó, được sử dụng trong nhiều lĩnh vực sản xuất trong đó có hàng dệt may.
Ngày nay, vai trò của sợi polyester vẫn dẫn quan trọng và có thể tìm thấy nó trong hầu hết các sản phẩm hiện đại với vai trò là một sự lựa chọn với chi phí phải chăng.
Ứng dụng của sợi polyester rất rộng và gần như không thể thiếu trong sản xuất đồ nội thất bọc đệm, bọc ô tô, vải chống thấm nước và quần áo bảo hộ lao động, thảm, vải che, dây, ruy băng,...
So với các sợi tổng hợp khác, polyester là một loại sợi tương đối thân thiện với môi trường, có khả năng tái chế. Ở nhiệt độ không khí cao lên tới 40°C, nó không phát ra các chất độc hại với da. Không yêu cầu các biện pháp phòng ngừa và bảo vệ đặc biệt khi làm việc với vật liệu.
2.Đặc điểm của sợi polyester
Có nhiều đặc tính được xem là tích cực của sợi polyester và nhờ đó nó có ứng dụng rộng rãi.
- Tính đàn hồi: Sợi chỉ không bị mất hình dạng
- Chịu nhiệt và không bắt lửa: Chịu được nhiệt độ không khí cao, chỉ tan chảy ở 265 độ
- Chống tia cực tím: Khả năng này chỉ đứng sau sợi nitron
- Độ hút ẩm thấp: Chống ẩm tốt, khả năng hút ẩm rất thấp. Ví dụ ở độ ẩm 65% thì vật liệu chỉ hút ẩm 0,4%.
- Tính ổn định sinh học cao: kháng khuẩn và không hỗ trợ sự phát triển của nấm
- Kháng axit, dung môi hữu cơ và kiềm
- Độ bền cao: độ bền, độ bền kéo và khả năng chống mài mòn cao
- Chống nhăn tốt
- Các sợi mịn và đặc biệt mềm
- Hạn chế: Vật liệu này có xu hướng nhiễm điện ngày càng tăng và tương đối khó nhuộm màu.
Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này vui lòng tham khảo bài viết chuyên sâu: Đặc điểm của sợi polyester
3.Quy trình sản xuất sợi polyester
Có một số cách khác nhau để tạo nên sợi polyester. Tuy nhiên cách phổ biến nhất là sử dụng quy trình nấu chảy và ép đùn.
Theo đó, đối với việc sản xuất polyester thông thường, quy trình sản xuất có thể được bắt đầu từ việc tinh chế dầu mỏ để chiết xuất ra các monome polyamit. Sau đó các monome này được cho phản ứng với các dạng axit khác nhau để tạo ra các polyme (thường là ở thể rắn). Các polyme sẽ được nấu chảy và ép qua các máy kéo sợi để tạo ra sợi polyme hay sợi polyester.
Đối với sợi polyester tái chế, nguyên liệu đầu vào lấy từ các loại rác thải (ví dụ như chai nhựa), sau đó xử lý để cho vào nấu chảy và ép đùn.
4.Sợi polyester dùng để làm gì?
Với nhiều đặc tính tích cực, sợi polyester được sử dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau. Đặc biệt được phổ biến trong sản xuất vải may mặc, vải nội thất, vải kỹ thuật, vải bọc và bọc nội thất xe ô tô, dây thừng và dây buộc khác nhau, sản xuất lều, bạt, vòi chữa cháy,... Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của loại sợi này.
Sản xuất vải may mặc
Cho cả hàng dệt kim và dệt thoi, sơi poly tham gia với vai trò vải 100% sợi nguyên chất hoặc vải pha, tức có sự kết hợp với các sợi khác (bao gồm cả tự nhiên và sợi nhân tạo). Gần như trong danh sách tất cả các loại vải may mặc đều có thể sử dụng sợi polyester với mục đích giảm giá thành sản xuất và tăng độ bền của vải.
Trong lịch sử nếu như các loại vải nổi tiếng sang trọng được sản xuất bởi sợi tự nhiên có giá đắt như lụa, lanh, thì nay có thể giảm giá thành để tiếp cận với nhiều dùng khi kết hợp pha với sợi polyester.
Mặt khác khi kết hợp với nhiều loại sợi tự nhiên khác như lụa, lanh hay đặc biệt là sợi cotton, sợi polyester giúp tạo nên các loại vải pha chống nhăn và tăng độ bền, giảm co ngót,...
Vải nội thất, vải bọc, vải lót
Đặc tính tuyệt vời về độ bền và chống mài mòn, chống va đập, chịu nhiệt tốt, kháng nấm mốc,... giúp cho sợi polyester trở thành lựa chọn hoàn hảo làm vải bọc. Vải may drap, ga giường, vỏ gối, vỏ chăn đệm, rèm cửa, khăn trải bàn,...
Sử dụng làm vải lót trong sản xuất hàng may mặc, phụ kiện túi xách,...
Sản xuất chỉ may công nghiệp
Trong ngành may mặc, chỉ polyester được đánh giá cao và được sử dụng nhiều nhất trong sản xuất nhờ độ bền cao cả với nhiệt độ và khả năng kháng hóa chất, chống tia cực tím, chống mài mòn. Chỉ polyester cũng không bị đứt hoặc bung dù may ở tốc độ cao của máy may. Đặc biệt giá của chỉ polyester thấp hơn các loại chỉ công nghiệp khác nên được coi là lựa chọn tốt để tối ưu chi phí đối với các xưởng gia công may.
Sản xuất vải kỹ thuật
Dùng trong sản xuất các loại vải kỹ thuật, vải địa kỹ thuật, dây kéo, băng tải,...
5.Các loại sợi polyester phổ biến trên thị trường
Sợi Polyester thành phẩm bán trên thị trường cũng có nhiều loại để phù hợp với các nhu cầu khác nhau: Polyester POY, Polyester DTY, Polyester FDY
Polyester POY
Polyester POY tên tiếng Anh đầy đủ là Polyester Partially Oriented Yarn. Nó còn gọi là sợi định hướng một phần hay sợi định hướng trước. Đây là dạng sợi đầu tiên thu được bằng cách kéo polyester thành sợi. Nó được sử dụng chủ yếu để sản xuất sợi kết cấu.
Các nhà sản xuất thường cung cấp sợi ở sắc thái màu và độ bóng khác nhau. Phổ biến có dạng bóng mờ (Semi Dull) và bóng sáng (Bright). Sợi POY màu nhuộm sử dụng công nghệ nhuộm Dope phổ biến hơn và cho ra chất lượng tốt hơn. Sợi được đóng gói với nhiều hình dạng, thường là hình nón hoặc theo yêu cầu của khách hàng.
Polyester DTY
Polyester DTY (Drawn Textured Yarn) thu được khi polyester POY được xoắn và kéo dài cùng một lúc, còn gọi là sợi nhún, dún. Các đặc tính kỹ thuật của sợi DTY có thể kéo thành sợi theo nhiều cách để làm cho sợi phù hợp với nhiều ứng dụng.
Sợi DTY được sản xuất có thể ở phiên bản bóng mờ (Semi Dull) và bóng sáng (Bright) hoặc bóng chiếu (Triloble Bright). Ngoài ra màu sắc của sợi cũng được tạo nên một cách đa dạng nhờ vào công nghệ nhuộm DOPE hoặc nhuộm truyền thống.
Polyester FDY
Polyester Fully Drawn Yarn hay sợi kéo hoàn toàn. Được dùng trong dệt kim và cả dệt thoi để tạo ra nhiều loại vải khác nhau. Sợi polyester FDY chủ yếu có 3 tùy chọn độ bóng: bán bóng (SD), sáng (BR) với tiết diện tròn và Triloble sáng (TBR) với tiết diện tam giác. Sợi polyester FDY cũng có thể được kéo thành sợi để làm chỉ polyester, được sử dụng rộng rãi trong may mặc.
Xem thêm: Các loại vải polyester phổ biến
.jpg)
