Vải linen là vải gì, ưu nhược điểm của vải ra sao? Chất lượng vải sợi lanh được đánh giá như thế nào? Các loại vải lanh thường gặp? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Toplist Ninh Hiệp nhé!
1.Vải linen là vải gì?
Vải linen là loại vải dệt từ sợi của cây lanh (tên khoa học là Linum usitatissimum). Loài thực vật có hoa màu tím này được trồng ở nhiều nơi trên toàn thế giới và đặc biệt là ở Tây Âu, nơi có điều kiện tự nhiên tốt nhất cho lanh sinh trưởng. Sợi linen là một trong những loại sợi tự nhiên lâu đời nhất, có tính chất bền và được sử dụng cả trong lĩnh may mặc và công nghiệp.
Vải linen trong tiếng Anh là linen fabric, tiếng Việt dịch là vải lanh. Trong tiếng Trung, vải sợi linen được gọi là 亚麻 (ya ma), khác với 黄麻 (huang ma) là từ gọi vải đay (Jute) hay 苎麻 (Zhu ma) là từ chỉ vải gay (Ramie).
Cần lưu ý rằng khái niệm vải linen hay được dùng để chỉ một khái niệm rộng hơn tức là vải dệt từ các sợi dệt khác ngoài cây lanh. Cũng có người nhầm vải linen với vải đũi, một loại vải làm từ sợi tơ tằm thô (loại không đạt chất lượng để làm lụa cao cấp).
Ưu điểm
Vải lanh có khá nhiều ưu điểm nhưng một trong số đó phải kể đến là độ bền chắc, khả năng điều nhiệt, không gây kích ứng da, kháng khuẩn, kháng mùi,...
- Rất bền chắc: Sau nhiều lần giặt và sử dụng, lanh không bị biến dạng, không bị xù lông, thậm chí độ mềm mại của nó còn tăng lên. Đây là điểm rất độc đáo ở lanh.
- Không gây dị ứng, không gây kích ứng da
- Có khả năng chống lại vi khuẩn và nấm
- Vải lanh có khả năng giảm tĩnh điện và hút bụi. Theo tính toán, chỉ 10% lanh trong vải pha cũng đủ để đóng vai trò chống tĩnh điện.
- Vải lanh có khả năng điều nhiệt: lý tưởng để may đồ cho mùa hè nhằm tạo cảm giác mát mẻ mà còn giúp giữ nhiệt vào mùa đông.
- Lanh rất thoáng khí: Cấu trúc sợi lanh giúp thấm hút nhanh và nhiều hơn bông, đồng thời cũng khô nhanh hơn. Rất thích hợp cho trang phục mặc cả ngày trong thời tiết nóng bức.
- Nhanh khô
- Ở khía cạnh môi trường, đây là loại sợi thân thiện với môi trường (không cần tưới tiêu, ít thuốc trừ sâu… )
Hạn chế
- Giá thành phẩm vải cũng thường cao hơn
- Do cấu trúc sợi, vải lanh dễ nhăn
Ứng dụng
Ngày nay, do có nhiều cải tiến trong sản xuất vải, lanh đã trở nên vô cùng đa dạng và phong phú về cả hoa văn, họa tiết, cách dệt vải cho, khổ vải cho đến trọng lượng, màu sắc,.... Đặc biệt nó có thể được pha trộn với nhiều loại sợi khác tạo nên nhiều loại vải lanh pha. Chính nhờ vậy vải lanh có ứng dụng khá rộng rãi trong nhiều lĩnh vực từ thời trang cho đến nội thất, y tế, nhà hàng khách sạn,...
- Sản xuất quần áo thời trang: áo sơ mi, trang phục thường ngày, quần dài, áo phông dệt kim, đồ lót dệt kim vải lanh
- Làm vải bọc, đệm: chăn ga gối đệm vải lanh, đệm xe hơi, rèm cửa
- Tất y tế, vải lót y tế
- Túi, ví, giày vải lanh,...
- Đồ dùng nhà hàng khách sạn: tạp dề, khăn tắm, khăn ăn, khăn trải giường, khăn trải bàn,...
- Vải, sợi lanh làm đồ handmade
- Vải lanh làm tranh tường, thảm trang trí
- ...
2.Quy trình sản xuất vải linen
Là một cây trồng công nghiệp, việc sản xuất vải sợi lanh cũng được diễn ra theo các bước tương tự như vải bông.
- Gieo hạt: Thời gian bắt đầu từ giữa tháng 3 đến giữa tháng 4. Sau 100 ngày, cây lanh có thể cao tới 1 mét.
- Nở hoa: Vào giữa tháng 6, cây lanh nở hoa màu xanh tím trong vài tuần. Sau khi nở, hoa lanh chỉ sống được vài giờ.
- Kéo: Vào tháng 7 khi cây lanh 'chín' người ta sẽ nhổ cả gốc hoặc cắt sát gốc cây để giữ cho sợi lanh có đội dài nhất
- Giầm lanh: Cây được cắt sẽ để trên cánh đồng trong tối đa 6 tuần dưới điều kiện thời tiết tự nhiên (nắng, sương và mưa) để giúp tách lớp vỏ xơ ra khỏi phần gỗ bên trong.
- Tách sợi (scutching): Một quy trình cơ học chuyên dụng giúp loại bỏ lớp vỏ xơ khỏi phần gỗ trung tâm.
- Chải sợi: Đây là bước chuẩn bị kéo sợi giúp tạo sự đồng nhất giữa các sợi. Sẽ có hai loại sợi: sợi ngắn (thô hơn) và sợi dài hơn (mịn hơn).
- Dệt sợi: Sợi lanh trải qua quy trình trộn sợi (cac mẻ lanh khác nhau từ cac vùng trồng khác nhau và các năm khác nhau) để cải thiện chất lượng sợi. Sợi được gỡ rối, kéo dài để đưa vào quá trình dệt vải.
3.Chất lượng vải lanh được đánh giá như thế nào?
Thông thường, chất lượng thành phẩm vải lanh phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt, kỹ thuật thu hoạch và dệt vải. Về cơ bản ngày nay, người ta vẫn đề cao lanh ở vị trí là vải chất lượng cao thân thiện với môi trường.
Nó bao gồm từ không sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu, không hóa chất trong quá trình dệt nhuộm và đảm bảo môi trường lao động tốt cho công nhân dệt,... Loại vải sinh thái này thực sự không nhiều và giá của nó cũng rất đắt, thường dán nhãn thương hiệu.
Bên cạnh đó, các yếu tố để đánh giá chất lượng vải lanh có thể kể đến như:
- Tỉ lệ thành phần sợi lanh: Để phân biệt lanh nguyên chất với lanh pha hoặc vải giả lanh. Với lanh pha, tỉ lệ sợi lanh càng cao thì càng giữ được ưu điểm của lanh.
- Xuất xứ nguyên liệu sợi dệt: Lanh được trồng ở các vùng khí hậu ôn hòa thường cho chất lượng sợi tốt hơn. Chính vì vậy sợi lanh xuất xứ Tây Âu vẫn được đánh giá cao về chất lượng.
- Cách xử lý sợi dệt: Sợi dệt dài, được chải kỹ, chọn kỹ sẽ cho ra lanh có độ mịn cao hơn sợi lanh thô.
- Kiểu dệt vải: Đa số lanh được sử dụng cho phương pháp dệt thoi, nhất là dệt trơn. Lanh được dệt chặt chẽ với mật độ sợi cao sẽ cho ra vải dày dặn, mịn.
Khi mua vải linen, điều cần chú ý là biết cách phân loại để có được lựa chọn phù hợp cho nhu cầu sử dụng vải của bạn. Mặc dù không phong phú bằng vải cotton nhưng linen cũng được gọi tên theo nhiều cách khác nhau tùy vào chất liệu thành phần hoặc kiểu dệt vải, nguồn gốc xuất xứ,...
Cùng với đó, cần chọn lựa lanh để tránh các loại lỗi trên vải thường gặp liên quan đến lỗi do sợi dệt, lỗi nhuộm, in ấn,...
4.Các loại lanh phân theo chất lượng sợi lanh
Chất lượng vải lanh phụ thuộc khá nhiều vào chất lượng đầu vào của sợi và quy trình sản xuất vải. Theo đó có thể chia ra thành 2 loại thô và mịn.
Vải lanh thô
Đây là loại vải lanh nặng, rất chắc và bền được dệt trơn từ sợi lanh thô, sợi ngắn,... Tuy nhiên lanh thô cũng chỉ loại vải chưa được xử lý bề mặt chưa chống nhăn hoặc chưa nhuộm màu, còn gọi là vải lanh tự nhiên
Do đặc điểm thô, cứng và nặng nó được sử dụng hạn chế trong một số trường hợp như làm tạp dề, chất liệu trang phục hoặc lớp lót hoặc các sản phẩm handmade.
Vải lanh mịn
Chỉ các loại vải lanh được dệt từ loại sợi lanh chất lượng, sợi dài và đều. Nhờ chất lượng sợi được chọn lọc, đồng đều và chải kỹ nên thành phẩm vải lanh loại này sẽ mềm và mịn hơn loại lanh thô. Giá của nó cũng cao hơn.
5.Lanh phân theo thành phần chất liệu
Thành phẩm vải lanh đắt hơn vải sợi cotton do đó để giảm chi phí, vải sợi lanh có thể được pha trộn. Từ đó có sự phân biệt giữa lanh nguyên chất và các loại lanh pha.
Linen nguyên chất
Loại vải linen được dệt 100% tự sợi cây lanh. Nếu chưa qua xử lý (tẩy trắng, nhuộm màu, phủ bề mặt,...) thì vải sẽ có màu tự nhiên với bề mặt hơi thô mộc. Loại vải này có đầy đủ các thành phần của vải lanh (như đã giới thiệu ở trên). Đặc biệt nó được đánh giá an toàn cho sức khỏe người dùng.
Giá của vải thường cao và do đó người ta thường pha trộn lanh với sợi tự nhiên rẻ hơn hoặc sợi tổng hợp, sợi bán tổng hợp. Xem thêm: Kinh nghiệm mua vải line nguyên chất
Vải linen pha cotton
Kết hợp với sợi cotton, loại vải pha linen - cotton này mềm, có độ rủ và cũng giảm nhăn. Loại này kết hợp được ưu điểm của cả sợi lanh và sợi bông như thấm hút mồ hôi, thoáng mát, an toàn cho da, thân thiện với môi trường,...
Giá của vải cũng giảm hơn so với lanh 100%. Loại này khá phổ biến và có ứng dụng rộng rãi. Tỉ lệ giữa 2 loại sợi tùy vào mục đích của nhà sản xuất mà sẽ có sự phân chia khác nhau.
Vải linen poly
Kết hợp với sợi polyester, vải linen poly vẫn bền bỉ và ít nhăn, dễ chăm sóc đồng thời giá rẻ hơn nhiều. Loại này phổ biến nhất vì giá cả dễ chịu. Đặc biệt tỉ lệ poly càng cao thì giá càng rẻ hơn. Sự kết hợp này cũng làm cho sợi vải dễ dệt hơn và cho ra vải với nhiều kiểu dệt đẹp mắt.
Vải Linen-Rayon
Đây là sự kết hợp của sợi lanh và sợi Rayon, một loại sợi bán tổng hợp có nguồn gốc từ cellulose tái sinh tự nhiên, còn được gọi là sợi viscose. Loại vải này giúp giảm độ nhăn của linen nguyên chất và tạo thêm độ mịn, độ rủ cho vải.
Hình dưới là vải linen rayon - giống như hầu hết các loại vải lanh có trọng lượng trung bình nhưng nó có độ rủ tốt hơn. Hoàn hảo cho việc làm một số đồ trang trí nhà, váy, quần, áo, trang phục, khăn trải bàn và cửa sổ,...
Linen thun
Chất liệu linen vốn không co giãn nên nó có thể được kết hợp với sợi spandex để tạo độ đàn hồi cho vải. Vải này giúp tạo sự thoái mái khi mặc.
6.Phân loại vải linen kiểu dệt
Trong chuyên môn, theo các thống kê báo cáo về tình hình thị trường lanh thế giới, vải lanh chủ yếu được phân theo các loại là: lanh gấm hoa, lanh dệt trơn, lanh dệt nhẹ, lanh dạng tấm. Theo đó:
Lanh gấm hoa (Damask linen)
Còn gọi là lanh dệt hoa văn. Damask là một kiểu dệt từ lâu đời với hoa văn được tạo thành bằng cách dệt chứ không phải là in hoa văn lên bề mặt vải ở quy trình hoàn thiện sau dệt.
Trong lịch sử nó được dệt bằng khung dệt thủ công nhưng ngày nay nó được dệt trên khung dệt Jacquard vi tính hóa.
Loại này thường được dệt kiểu dệt đơn sắc (một màu) với các mẫu hoa, trái cây hay các thiết kế khác. Sử dụng phổ biến làm khăn trải bàn, vải trang trí nội thất và cả cho quần áo.
Damask lanh thường được sử dụng cho hàng may mặc có chất lượng với giá cao.
Vải lanh dệt trơn (Plain-woven linen)
Loại này phổ biến nhất, được dệt trơn kiểu dệt lỏng giúp thấm hút tốt dùng cho mục đích làm sạch. Nó thường có hoa văn ca rô - sọc đỏ hoặc xanh lam hoặc cả hai trên nền trắng.
Một loại vải khác là vải lanh Hà Lan được được để vải trở nên mờ đục khiến ánh sáng mặt trời khó xuyên qua. Mục đích làm rèm cửa sổ và chụp đèn.
Vải lanh Cambric mỏng nhất nhưng tốt, được sử dụng để sản xuất các sản phẩm may mặc mỏng manh như khăn tay và đồ lót.
Vải lanh dệt thưa (Loosely woven linen)
Được thiết kế để có khả năng thấm hút cao nhưng kém bền nhất, thường sử dụng cho tã và khăn vệ sinh. Vải lanh Bird's Eye với các hoa văn hình học nhỏ. Một loại khác được gọi là vải lanh Huckaback thường được sản xuất từ vải lanh nguyên chất hoặc hỗn hợp giữa bông và vải lanh. Làm khăn tắm nhẹ nhưng có khả năng thấm hút cao. Vải lanh nghệ thuật dệt lỏng lẻo được sản xuất từ sợi xoắn thủ công và rất mịn.
Vải lanh khăn tay (Handkerchief linen)
Là loại vải lanh nhẹ nhất, có kết cấu mịn trong mờ còn gọi là bán trong suốt, thường dùng làm khăn tay. Nó có rất nhiều màu khác nhau và cũng phù hợp cho áo cánh, váy, khăn trải giường cao cấp và trang trí cửa sổ nhẹ.
Vải lanh dạng tấm (Sheeting linen)
Là loại vải nặng có trọng lượng nặng và thường được dệt với khổ rộng. Nó được dùng để may ga trải giường, may quần áo, váy,...
7.Vải lanh phân theo xuất xứ
So với các loại vải sợi tự nhiên khác, lanh được sản xuất ở một số ít quốc gia và sản lượng cũng không nhiều nên giá thành thường cao. Tùy vào xuất xứ linen mà vải có thể có các điểm khác nhau:
Vải lanh Trung Quốc
Cũng như Cotton, vải lanh được sản xuất với sản lượng lớn tại nước này. Nó có thể là cây lanh trồng tại đây hoặc nhập khẩu sợi lanh rồi tiến hành dệt.
Vải lanh, đặc biệt là lanh pha Trung Quốc đa dạng về mẫu mã, màu sắc, chất liệu và kiểu dệt. Hầu như có thể đáp ứng mọi nhu cầu về vải lanh. Nhiều quốc gia nhập khẩu vải lanh của Trung Quốc trong đó có Việt Nam.
Vải lanh Mỹ
Mỹ là quốc gia sản xuất và tiêu thụ nhiều vải lanh, chủ yếu cho mục đích làm đồ gia dụng. Lanh của Mỹ có chất lượng tương đối tốt.
Vải lanh châu Âu
Nhiều nước châu Âu như Bỉ, Ý, Ireland, Pháp,... cũng trồng và sản xuất vải lanh chất lượng cao như một truyền thống. Loại này đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe về hàng chất lượng, an toàn cho môi trường và con người. Tuy nhiên giá của chúng khá cao so với lanh thông thường.
8.Bảo quản quần áo bằng vải lanh
Trong lĩnh vực thời trang may mặc, vải sợi lanh và lanh pha ngày càng được ưa chuộng nhờ những điểm độc đáo riêng của nó. Và để đảm bảo độ bền tối ưu cũng như vẻ đẹp của quần áo vải lanh, từ khâu giặt đồ, ủi, phơi đồ,... bạn cũng nên biết cách bảo quần áo vải lanh.
Giặt đồ vải lanh
- Có thể giặt lanh bằng tay (giặt nhẹ nhàng không vò, xoắn mạnh) hoặc bằng máy (chế độ giặt nhẹ)
- Với lần giặt đầu tiên: ngâm vải trong hỗn hợp nước ( 3L-4L ) và giấm trắng (25cl) qua đêm. Quá trình này cố định màu sắc, làm mềm và làm mềm vải lanh.
- Nhiệt độ giặt: Vải lanh màu nên giặt ở nhiệt độ tối đa 40°; vải lanh tối đa đến 50°.
- Tránh chất tẩy rửa gốc Clo hoặc chất tẩy rửa mạnh dễ khiến vải ngả màu vàng, hỏng sợi vải
- Đồ giặt chung: Có thể giặt chung vải cotton nhưng tránh vải tổng hợp. Lý do vì sẽ khiến lanh bị cứng và thô ráp đi do ảnh hưởng của ma sát giữa hai loại vải.
- Chọn chế độ quay nhẹ để tránh ma sát quá lớn khiến quần áo lanh bị nhàu nhiều hơn.
- Có thể sấy khô nhưng để chế độ nhẹ, khi sấy xong vẫn còn độ ẩm.
Ủi đồ vải lanh
- Không phải tất cả đồ vải lanh đều cần ủi trừ áo, áo sơ mi,...
- Cần làm ẩm vải trước khi ủi
- Nhiệt độ bàn ủi từ 200 - 230° và nên sử dụng nhiều hơi nước trong quá trình ủi
Phơi đồ
- Vải lanh có thể được sấy khô
- Trước khi phơi nên giũ mạnh để giảm nếp gấp
- Treo đồ bằng vải lanh trên móc áo cho phẳng phiu
- Phơi ở bóng râm, trắnh ánh nắng mặt trời trực tiếp
Bảo quản
- Không gấp đồ vải lanh để hạn chế nếp gấp.
- Tốt nhất là treo bằng móc (áo sơ mi, quần, váy) hoặc cuộn tròn lại
- Cất quần áo lanh nơi thoáng khí, khô ráo. Tránh ẩm ướt có thể làm biến màu vải lanh nguyên chất.
Trên đây là các thông tin tìm hiểu vải linen là vải gì, đặc điểm, ứng dụng của vải. Để biết thêm thông tin về các loại vải may mặc khác bạn vui lòng tham khảo thêm nhiều bài viết đăng trên website toplistninhiep.vn.
Xem thêm: Tìm hiểu chợ đầu mối vải Baza Ninh Hiệp - nguồn sỉ vải may mặc giá rẻ nhất
.jpg)
